Илон Маск: келажак одами ҳақида нималарни билишингиз керак

Илон Маск - сайёрадаги энг бой одам, инноватор, Тесла, СпаcеХ асосчиси ва Twitter эгаси. Инсониятни Марсга кўчиришни ва Марк Цукербергга қарши курашишни режалаштирган тадбиркор. Маск яна нима билан машҳур?

1. Илон Маск ким ва нега ҳамма у ҳақида гапиряпти?

Илон Маск - америкалик ихтирочи, визёнер ва миллиардер. 2022-йилда миллиардерлар рейтингининг йиллик янгиланиши давомида Форбес журнали уни биринчи марта расман 219 миллиард доллар бойлиги билан Ер юзидаги энг бой одам деб эътироф этди.Охирги бир неча йил ичида Маск бир неча бор шундай бўлди – лекин фақат маълумотларга кўра. "Реал вақт" рейтинги, вақти-вақти билан Амазон асосчиси Жефф Безосга ютқазади.

Маск биринчи навбатда иккита лойиҳа - Тесла электромобилларини ишлаб чиқариш ва СпаcеХ космик компанияси билан машҳур. 2020-йил 30-май куни СпаcеХ Cреw Драгон космик кемасини коинотга биринчи шахсий шахсий учиришни якунлади . Бундан олдин, тўққиз йил давомида фақат Россиянинг "Союз" серияли космик кемаси космонавтларни ХКСга етказган. СпаcеХ шунингдек, паст Ер орбитасига Интернет сунъий йўлдошларини юбориш лойиҳасини фаол ишлаб чиқмоқда. Маск ана шундай қурилмалар гуруҳи ёрдамида аҳолини дунёнинг исталган нуқтасида кенг полосали интернет билан таъминлайдиган глобал тармоқ яратмоқчи. СпаcеХ компаниясининг яна бир машҳур лойиҳаси Марсни ерликлар билан мустамлака қилишни режалаштирмоқда . 2022-йил октабр ойида тадбиркор Twitter ижтимоий тармоғини ҳам сотиб олди.

2.Илона Масканинг таржимаи ҳоли

Тадбиркор 1971 йил 28 июнда Жанубий Африканинг Претория шаҳрида муҳандис Эррол Маск ва диетолог ва машҳур модел Мей Маск оиласида туғилган. Унинг “Тҳе Китчен” ресторанлар тармоғи эгаси Кимбал исмли укаси ва ҳозирда кинорежиссор ва продюсер бўлиб ишлаётган синглиси Тоска бор.

Маск ўзининг биринчи 500 долларини 12 ёшида Бластар номли ўз дизайнидаги видео ўйинини сотиш орқали олган ва пулни фармацевтика компанияси акцияларига киритган. Уларни сотиб, Маск ота-онаси ажрашгандан сўнг Жанубий Африкадан Канадага кетишга муваффақ бўлди ва у эрда Пенсилвания университетига ўтишдан олдин бир муддат ўқиди. У эрда у физика ва иқтисод бўйича бакалавр даражасини олди ва кейинроқ Стенфордга ўқишга кирди ва у ўз бизнесини бошлаш учун бир ҳафта ҳам ўқишни ташлаб юборди: Маск акаси Кимбол билан биргаликда Зип2 корпорациясини очди. У ахборот фирмаларига дастурий таъминот таклиф қилди ва кейинчалик Америка шахсий компьютер компанияси Cомпақга сотилди. Кейин тадбиркор ўз улуши учун 22 миллион доллар олган.
3. Ихтирочининг бошқа лойиҳалари ва компаниялари

• X.com электрон тўлов тизими. Cонфинитй билан бирлаштирилди, шундан сўнг у ПайПал деб ўзгартирилди ва эБай томонидан 2002 йилда 1,5 миллиард долларга сотиб олинган (Маскнинг улуши 180 миллион доллар эди ).
• 
  
• Тесла электр транспорт воситалари ва уларнинг компонентларини ишлаб чиқарувчиси. Маскнинг ягона оммавий компанияси. Оммабоп эътиқоддан фарқли ўлароқ, Тесла Моторс компаниясига у эмас, балки 2003 йилда муҳандислар Мартин Эберхард ва Марк Тарпеннинг асос солган. Тадбиркор жамоага бор-йўғи бир йилдан сўнг қўшилди ва сотишдан тушган даромаднинг бир қисмини ПайПалъга киритди. Бироқ, компания унинг номи билан боғлиқ: айнан у бу бизнесни тубдан янги босқичга олиб чиқди. Тесла Модел С 70Д 2015-йилда “Аср автомобили” деб топилган, 2013-йилги Тесла Модел С эса сўнгги 70 йил ичида “Йил автомобили” мукофотини қўлга киритган энг яхши автомобилдир. Компания таркибига қуёш панеллари ва аккумуляторларни сотувчи СоларCity корхонаси ҳам киради.
• 
  
• Космик технологиялар ишлаб чиқарувчиси Спаcе Эхплоратион Течнологиес Cорпоратион ёки СпаcеХ. Ҳозирда у Фалcон 1, Фалcон 9, Фалcон Ҳеавй ракеталарини ва Драгон космик кемасини ишлаб чиқди. Элон узоқ вақтдан бери космик парвоз ва Марсни келажакда мустамлака қилиш ғоялари билан мафтун бўлиб келган. 2020-йил январ ойида у 2050-йилгача Марсга 1 миллион одам жўнатиш ниятида эканлигини маълум қилган эди . Ўн йил ичида у СпаcеХ аллақачон ишлаб чиқаётган мингта қайта фойдаланиш мумкин бўлган космик кемани лойиҳалашни режалаштирмоқда. Аммо компаниянинг асосий фаолияти ҳозирги вақтда паст Ер орбитасига юкларни этказиб беришдир. 2023-йилнинг 20-апрелида у массаси ва ўлчами бўйича тарихдаги энг катта ва энг кучли ракета – Старшип космик кемасининг синовдан учирилишидан ўтказилди. Кема стратосферага кириб, 38 км баландликка кўтарилди. Парвоздан уч дақиқа ўтгач, фавқулодда вазият юзага келди: биринчи босқич бу баландликда ажралиши керак эди, аммо бу содир бўлмади. Бироқ, Илон Маскнинг айтишича, СпаcеХ учиришни муваффақиятли деб ҳисоблайди.
• 
  
• Эрга яқин сунъий йўлдошларнинг Старлинк тизими дунёнинг ҳар бир бурчагида юқори тезликдаги Интернетга кириш имконини беради. Режаларга 2020-йиллар ўрталаригача 12 минг сунъий йўлдошни орбитага чиқариш киради. 2020-йил апрел ойида орбитада 418 та сунъий йўлдош бўлган бўлса , бир йил ўтиб эса 1,3 мингдан ортиқ космик аппаратлар мавжуд эди.
• 
  
• Ҳйперлооп тезюрар вакуумли поезд лойиҳаси . Айни пайтда у тўлиқ амалга оширилмаган. Ҳйперлооп самолётдан икки баравар тез ва поезддан уч-тўрт баробар тезроқ бўлиши керак эди. Лойиҳани Маскнинг ўзи ҳам, бир нечта рақобатчи жамоалар ҳам амалга оширмоқда .
• 
  
• ОпенАИ , сунъий интеллектга бағишланган ННТ. Лойиҳанинг вазифаси бутун инсониятга фойда келтирадиган кучли сунъий интеллектни яратишдан иборат. Элон бизнинг машиналар билан бўлажак муносабатларимиз ҳақида бир неча бор ташвиш билдирган. Унинг фикрича, сунъий интеллект одамлар учун энг катта экзистенциал хавф туғдириши ва ядровий қуролдан ҳам хавфлироқ бўлиши мумкин.
• 
  
• Туннел қурилиш компанияси Тҳе Боринг Cомпанй. Дастлаб СпаcеХ шоъба корхонаси бўлган у 2018 йилда ўз фаолиятини тўхтатди. У шаҳар транспорт тизими ер юзасига чиқадиган автомобиллар учун туннелларнинг кенг тармоғидан иборат бўлиши мумкин деган концепцияга асосланади. Компаниянинг биринчи тижорий лойиҳаси Лас-Вегасда тезюрар эр ости тизимини қуриш бўлиши керак .
• 
  
• Нейротехнология компанияси Неуралинк . 2019 йил июл ойида миллиардерўзининг сўнгги ишланмаси - Н1 мия чипини эълон қилди . Кичкина симсиз қурилма мияга ўрнатилган бўлиб, ақли заиф ёки фалаж билан касалланган одамларга ёрдам бериш учун мўлжалланган. 2020-йил август ойида Неуралинк чипнинг биринчи тақдимотини ўтказди, 2021-йил баҳорида эса имплантация қилинган чип ёрдамида видео ўйин ўйнаётган макакани намойиш этди. Келажакда қурилма, агар робот тўсатдан назоратдан чиқиб кетса, инсон ва роботнинг қобилиятларидаги тенгсизликни юмшата олади (6-бандга қаранг).
• Twitter ижтимоий тармоғи. Маск компанияни сотиб олиш бўйича узоқ вақт музокаралар олиб борди - натижада 2022 йил октябрь ойида у 44 миллиард долларга унинг эгасига айланди . Тадбиркорнинг компания даромадини ошириш, платформадаги реклама улушини 45 фоизгача камайтириш, обуначилар ва ходимлар сонини кўпайтириш ва энг муҳими, унинг сўзларига кўра, Twitterни “ҳамма учун дўстона ва меҳмондўст платформага айлантириш бўйича улкан режалар бор. керакли нарсани топа олади."

4. Илон Маск яна нима билан машҳур?

Тадбиркор рус тилини яхши кўришини тан олди. У Twitter'да оддий фойдаланувчилар, компаниялар ва бошқа машҳур шахсларнинг хабарларига бир неча бор рус тилида жавоб қайтарган , шунингдек , унинг овозини ёқтиришини ҳам айтган . 2021 йилнинг баҳорида Маск Россиянинг “Янги билимлар” илмий-таълим форумида видеобоғланиш орқали сўзлаган , гарчи у суҳбатни инглиз тилида олиб борган бўлса ҳам.

Маск ўзининг баҳсли ҳаракатлари ва сўзлари билан ҳам танилган. Масалан, 2018-йилда у тўғридан-тўғри америкалик комедиячи Жо Роганнинг кўрсатувида марихуана ва тамаки аралашмасини чекди ва кейинроқ АҚШда марихуана сотгани учун қамоқ жазосига қарши чиқди.

Маск коронавирус атрофидаги ваҳима ва ўзини-ўзи изоляция қилиш режимига шубҳа билдирди: у биринчи аҳмоқлик, иккинчисини эса "фашизм " деб атади .
2020 йил май ойида Маск деярли барча моддий бойликларини сотаётганини эълон қилди. "Менинг уйим бўлмайди", деб ёзган Маск Twitterда.

Маск, шунингдек, бир нечта Интернет мемлари ва "ҳа ҳа, ажойиб" ва "Бу сизга қандай ёқади, Элон Маск?" Тадбиркор шунингдек, компанияни сотиб олгандан кейин қўлида лавабо билан Twitter офисига ташриф буюриш каби ғайритабиий хатти-ҳаракатлари билан ҳам танилган. У бу ҳаракатни "Бу чўкиб кетсин" деб номлади: фразеологик бирлик "буни англаб этинг" деган маънони англатади, лекин унинг сўзма-сўз таржимаси "бу чўкиб кетсин".

2023-йил ёзида Илон Маск бошқа лойиҳа билан эмас, балки бошқа миллиардер - Мета асосчиси ва бош директори Марк Цукерберг (2022-йил 21-мартдан бери) билан боғлиқ ҳолда ўз шахсига янги қизиқиш уйғотди. суд қарори билан ташкилот Россияда экстремистик деб тан олинган ва фаолияти тақиқланган). Бу Цукерберг Twitter ижтимоий тармоғининг ўхшашини яратиш ниятини эълон қилганидан кейин содир бўлди - Тҳреадс, гарчи бундан олдин ҳам икки энг бой одам кўп келишмовчиликлар, муваффақиятсиз ҳамкорлик тажрибаси ва ўзаро душманлик намоён бўлган. Жанг ҳақиқатан ҳам бўладими ёки жанг санъатининг қайси шаклида бўлиши ҳозирча номаълум.

5. Шаҳсий ҳаёт

Илон Маск уч марта уйланган (иккитаси битта аёлга). У биринчи рафиқаси, ёзувчи Жастин Уилсон билан Канадада ўқиб юрганида танишган. Эр-хотиннинг бирга беш ўғли бор. Тадбиркор иккинчи рафиқаси, актриса Талула Райли билан собиқ рафиқаси билан ажрашиш жараёни бошланганидан бир оз ўтиб Лондонда учрашди. Ўзаро муносабатлар давомида уларнинг фарзандлари бўлмаган. 2012 йил январ ойида ажрашган эр-хотин яна бирга бўлишди ва бир йилдан кейин турмуш қуришди, фақат 2014 йилда никоҳларини тугатишди. Элон 33 ёшли канадалик қўшиқчи Гримес билан ҳам муносабатда бўлган, уларнинг икки фарзанди бор. Эр-хотиннинг биринчи фарзанди учун танлаган исми мухлисларни ҳайратда қолдирди: болага Х Æ А-12 деб ном беришди, уни Х Аш Ҳей Тwелве Маск ёки Х Аш Арчангель Маск деб талаффуз қилиш мумкин . Гримеснинг ўзи ўғлига Литтле Х лақабини берган ва бувиси Мей Маск набирасини Эх деб атайди . Иккинчи фарзанд, суррогат она томонидан эр-хотин учун туғилган қизга Эха Дарк Сидерæл исм қўйилган. Маскнинг ўзи асос солган Неуралинк компанияси топ-менежери Сиобҳан Зилисдан иккита ноқонуний фарзанди ҳам бор.

6. Бонус: Элон Маскнинг муваффақиятга эришишнинг ўнта сири

Форбес бизнинг замонамизнинг энг машҳур ва муваффақиятли инноваторларидан бирининг ҳаётидан ўрганишимиз мумкин бўлган сабоқлар рўйхатини тузди .

• Кўпроқ ўқиш. Элон болалигида Британниcа энциклопедиясини тўлиқ ўқиган ва ёши улғайганида китоб ўқишга вақт ажратишни яхши кўрарди . Ҳаётда муваффақиятга эришиш учун сиз доимо ўзингизни тарбиялашда давом этишингиз, дунёқарашингизни кенгайтиришингиз ва янги ғоялар билан таъминланишингиз керак.
• Рекламага пул сарфламанг. Маҳсулотнинг юқори сифатининг ўзи оғзаки нутқнинг кўпайишига олиб келади ва вақт ўтиши билан муваффақиятга олиб келади.
• Жуда кеч бўлмасдан олдин таваккал қилинг. Тадбиркор бўлиш учун энг яхши вақт - бу сизнинг ёшлигингиз ва ҳар бир инсон вақт ўтиши билан эга бўлган жуда кўп мажбуриятларга боғлиқ эмас. Бундан ташқари, сиз кексайганингиз сайин, хавфлар сизнинг оилангиз ва болаларингизга ҳам таъсир қила бошлайди.
• Қаттиқ ва қаттиқ меҳнат қилинг . Илон Маск ўзининг кучли иш ахлоқи билан машҳур. У кўпинча ҳафтасига 100 соатгача ишлайди. Ҳеч ким сиз ҳам шундай қилишингиз керак, деб айтмайди, лекин сиз ўзингиз учун тезликни белгилашингиз мумкин, ўзингизни итариб қўйишингиз мумкин, эсда тутингки, агар сиз секинлашсангиз, салоҳиятингизни йўқотиш хавфи мавжуд.
• Яратинг, шикоят қилманг ёки танқид қилманг. Вазиятдан шикоят қилиш ўрнига, Маск муаммога ечим излашга ҳаракат қилади. Шундай қилиб, тадбиркор тирбандликдан шикоят қилиш ўрнига, туннел тизимини яратиш орқали тирбандликни камайтиришни мақсад қилган Тҳе Боринг Cомпанй компаниясига асос солди.
• Ўз манфаатдор томонларингизни оилангиз каби севинг. Бизнес раҳбарлари мижозлар ва ҳамкасблар билан оила каби муносабатда бўлишади. Масалан, Маск Twitter орқали мижозларга доимий равишда миннатдорчилик билдиради. Бу кичик имо-ишора каби кўриниши мумкин, лекин одамлар бу каби нарсаларга эътибор беришади.
• Муваффақиятни режалаштиринг, лекин муваффақиятсизликка тайёрланинг. Орзуларингизга эришиш учун қўлингиздан келганича ҳаракат қилишингиз керак, лекин шу билан бирга у амалга ошмаслиги эҳтимолига тайёр бўлинг. Агар сизда қайта тиклаш режангиз бўлса, муваффақиятсизликдан халос бўлиш осонроқ.
• Трендларга эргашманг, уларни яратинг. Энг муваффақиятли компаниялар янги инновацион эчимларни яратишга қаратилган. Бошқаларга эргашишдан кўра, ўзингизнинг ўзига хослигингизга эътибор қаратганингиз маъқул.
• Фикр-мулоҳаза занжирини яратинг. Доимий равишда нимани яхшилашингиз мумкинлиги ҳақида ўйланг ва танқиддан қўрқманг: у кўпинча сизга кўринмайдиган асосий фикрларни акс эттиради.
• Қилаётган ишингизда ижобий мақсадни қидиринг. Бу қанчалик кичик бўлмасин, у сизни мотивация қилишга ёрдам беради.