Пул ҳақида сиз аниқ билмаган қизиқарли фактлар

Ушбу оқ қоғоз кам одам биладиган қоғоз ноталарининг пайдо бўлиши ҳақида гапиради. Кўпчилик ҳисоб-китоблар қаердан келганини билмайдими? Суғурта депозити нима? Қайси сабабларга кўра пин-код ва пул ҳақидаги бошқа кўплаб қизиқарли маълумотлар тўртта рақамдан иборат.

1. Билл дубл

Бизнинг замонавий дунёмизда эвро билан чалкаштириб юбориш мумкин бўлган банкнот мавжуд. Тез-тез саёҳат қиладиганлар эвро каби валюталарни яхши билишади. Аммо кўпчилик бу банкнотга жуда ўхшаш банкнот мавжудлиги ҳақида билишмайди.

Гап 2006 йилда фойдаланишга кирган Озарбайжон манати ҳақида бормоқда. Ўхшашликнинг сабаби оддий - иккаласини ҳам бир шахс, аниқроғи австралиялик дизайнер Калина Роберт ишлаб чиққан. Ижодкорга шуҳрат 1997 йилда, эвро каби валюта дизайни бўйича танловда ғолиб бўлганидан кейин келди. Озарбайжонда кредит қандай олиниши ҳақида батафсил ма’лумот олиш учун ҳттпс://капиталбанк.аз/лоанс ҳаволасига қаранг.

2. Ажрашишнинг асосий сабабларидан бири молиявий муаммолардир.

2018 йилда Бутунроссия жамоатчилик фикрини ўрганиш маркази Россия Федерациясида тез-тез ажралишлар сабабларини аниқлаш учун кенг кўламли сўров ўтказди. Бу муаммонинг биринчи сабаби - оғир молиявий аҳвол. Қашшоқлик сўралганларнинг қарийб 47 фоизига никоҳни сақлаб қолишга тўсқинлик қилмоқда. Илгари, тахминан беш йил олдин, бундай савол аллақачон амалга оширилган ва кейин бу кўрсаткич анча кам эди - 22%.

3. Хитойдан келиб чиққан ёзувлар


ВИИ аср охирида Хитой қоғоз пуллар билан танишди. Пул қимматли қоғозлар шаклида тақдим этилган. Ўша пайтда мис тангалар машҳур ҳисобланган. Қисқа вақт ўтгач, савдогарлар, айниқса, шартномалар тузиш ва пул тўлашда оғирлигидан кўп миқдорда мис тангаларни ўзлари билан олиб юришни ноўрин, деб ҳисобладилар. Бу қоғоз векселларнинг киритилишига сабаб бўлди. Битимга квитансия келтирилди, унда қанча танга сақланганлиги кўрсатилган.

Фақат ХИ аср бошларида ҳақиқий қоғоз пуллар доимий валютага айланди. Бу мис ресурсларининг этишмаслиги туфайли содир бўлди, бу эса керакли миқдордаги мисни зарб қилишга имкон бермади. Хитой ҳукумати биринчи банкнотларни шундай муомалага киритди. Келажакда ҳокимият қоғоз пулларни тангага алмаштирмоқчи эди. Аммо режалар ўзгарди, тангалар нархи тавсия этилган қийматдан паст эди, кейин Хитой ҳукмдорлари ҳамма нарсани аввалгидек қолдиришга қарор қилишди.

4. Омонатларни суғурталаш “Буюк депрессия”дан кейин бошланган.


Замонавий омонатчилар суғурта депозитларига эга бўлишга одатланган. Бу шуни англатадики, агар банк билан муаммолар юзага келса (масалан, лицензия бекор қилинганда), пулнинг бир қисми ҳисоб рақамига қайтарилади. Лекин ҳар доим ҳам шундай эмас эди.

1929 йилда Қўшма Штатлар Буюк Депрессияни бошдан кечирди, бу инқироз 1931-йилларнинг охиригача давом этди. Банк тизими қулаб тушди. Бир қатор йирик банкротликлар кенг тарқалган шов-шувга сабаб бўлди, бу эса кичик кредит институтларининг қулашига олиб келди.

Фуқаролар ўша пайтда мамлакатда жуда кам бўлган пулларни оммавий равишда олишни бошладилар. Банк тизимини барқарорлаштириш учун ҳукумат “Гласс-Стеагалл Билл”ни чиқарди. Ушбу янги қонун суғурталанган омонатларга нисбатан федерал аҳамиятга эга бўлган корпорацияни шакллантиришни назарда тутган. Қонун лойиҳаси кучга кирганидан бери суғурта минимал тўлови тахминан уч минг долларни ташкил этди.

Дунёда расмий равишда мавжуд бўлган 5.159 валюта


Бугунги кунда, расмий тасдиқланган маълумотларга кўра, бизнинг дунёмизда бир юз эллик тўққизта валюта мавжуд. Кўпгина валюталар турли мамлакатлар томонидан тизимли равишда қўлланилади. Энг кўп ишлатиладиган валюта эвро ҳисобланади. Ушбу валюта Мартиника, Белгия, Австрия, Гваделупа, Сан-Марино ва бошқа мамлакатларда кенг қўлланилади. Аммо иккинчи ўринни доллар (АҚШ) эгаллайди.

Ундан кейин Конго, Сенегал, Габон, Того ва бошқа мамлакатларда энг кўп қўлланиладиган франк туради. Австралия долларига келсак, у тўртинчи ўринни эгаллайди.

Энди дунёнинг кўплаб мамлакатларида суррогатлар ёки параллел валюталар деб аталадиган валюталардан фойдаланиш одатий ҳолдир. Мексикада Мексика песоси, Кубада эса куба ва конвертация қилинган песо ишлатилади. Бундай манипуляция мамлакатларда молиявий вазиятни барқарорлаштириш учун амалга оширилади.

6. Нима учун ПИН-код тўртта рақамдан иборат?


1966 йил бошида биринчи банкомат ишлаб чиқарилган ва патентланган. Бундай мўъжиза - қурилма Шотландиялик муҳандис Гудфелло Жеймс туфайли дунёга келди. Қурилма карталарни қабул қилди ва махсус клавиатура билан жиҳозланган, бу эса махсус кодни киритиш имконини берди. Кодни фақат эгаси биларди.

2006 йилда бундай прогрессив қурилма ва шахсий идентификация рақамини киритиш учун ПИН-код учун қурилма яратувчиси Британия империясининг медали билан тақдирланган. Шуни таъкидлаш керакки, ихтиро муҳандисга шон-шуҳратдан ташқари ҳеч қандай фойда келтирмади. Унга ўн беш доллар тўланган. Улар Жеймснинг турмуш ўртоғи кўп сонли рақамларни эслай олмагани учунгина код учун тўртта рақам қолдирган.

7. Нима сабабдан тангаларнинг қовурғали қирралари

Узоқ вақт давомида тангаларнинг қиймати унинг оғирлигига тенг эди (уларда қанча металл бор, қиймати ҳам шундай). Бундай ўлчов бирлиги фирибгарларни қизиқтирди ва улар тангаларнинг четидан кичик бўлакларни кесиб, янгиларини ясашни бошладилар. Фирибгарликнинг олдини олиш учун расмийлар тангаларнинг четларини бўрттиришга қарор қилишди.