Фарзандингиз гаджетлар ва ижтимоий тармоқлар ҳақида ўйламаслиги учун унга унутилмас таътилни қандай ташкил қилиш керак

Шаҳар ташқарисидаги саргузаштлар ва бироз эркинлик: биз сизга "Druzhite.ru" болалар оромгоҳи билан биргаликда ёзни чиндан ҳам салқин қилишини айтамиз.

Уч ойлик таътил яхшими?
Унчалик эмас. Бу болалар ҳеч нарса қилмайдиган йилнинг 1/4 қисмини ташкил қилади. Россиядаги ёзги таътиллар энг узунлари орасида: таққослаш учун, Буюк Британия ва Данияда улар 42 кун, Францияда - 56 кун давом этади.

Бу вақт давомида болалар ўз ҳолига қўйилади. Дарс ва уй вазифаларисиз улар мактаб дастурини унутиб, турли хил ҳордиқ чиқариш ўрнига ота-оналари ишда бўлса, интернетда ўтириб, компьютерда ўйнашади. Америка Педиатрия Академиясининг ҳисоб-китобларига кўра, болалар кунига ўртача этти соатни экранлар олдида ўтказадилар ва байрамларда бу вақт кўпаяди.

Фарзандим ҳам гаджетлар билан ажралиб турмайди. Бу ҳақиқатан ҳам соғлиқ учун ёмонми?
Умуман олганда, ҳа. Психологлар ва педиатрлар смартфон, компьютер ва телевизор экрани олдида ўтказиладиган вақтни камайтиришни тавсия қилади. Гаджетлар уйқу сифатини ёмонлаштириши, мактабдаги иш фаолиятини пасайтириши, депрессия, семириб кетиш ва ғазабни қўзғатиши мумкин. Ижтимоий тармоқларда ўйнаш ёки мулоқот қилиш пайтида бола чарчаганини ҳис қилмайди ва тўхтаб қололмайди, бунинг натижасида унинг танаси кийиниш учун ишлай бошлайди.
Гаджетларни кунига икки соатдан ортиқ ишлатадиган болаларда фикрлаш ва диққатни жамлаш қобилияти пасаяди. Бола вазифага диққатини жамлай олмайди ва доимо чалғитади.

Гаджетларнинг салбий таъсирини билган Билл Гейтс ўз фарзандларига 14 ёшгача бўлган смартфонлардан фойдаланишни тақиқлаган, Стив Жобс эса болаларни Apple маҳсулотларидан фойдаланишдан ҳимоя қилган. Францияда бошланғич ва ўрта мактабларда смартфонлардан фойдаланиш тақиқланган, 16 ёшгача бўлган ўсмирлар эса ота-оналарнинг розилигисиз Facebook*га рўйхатдан ўта олмайди. Бундай чора-тадбирлар болаларни Интернетда қўрқитиш ва босимдан ҳимоя қилишга ёрдам беради.

Кўз олдида душманга ўхшамаслик учун болани гаджетлардан қандай йиртиб ташлаш керак?
Асосийси, телефонни олиб қўймаслик ва уй интернетини ўчирмаслик. Тақиқлаш фақат муносабатларингизни бузади. VKontakte-да бир соатлик ўйин ўйнаш ёки дўстлар билан суҳбатлашиш зарар қилмайди ва гаджетлар замонавий дунёнинг муқаррар қисмидир.

Бундан ташқари, байрамлар болага ҳақиқатан ҳам лойиқ бўлган дам олиш вақти эканлигини унутманг. У бутун ўқув йили мактабга борди, уй вазифаларини бажарди, тўгаракларга қатнашди. Энди у дам олишни хоҳлайди.

Компьютер ўйинлари ва телефондан фойдаланишни чеклашни камроқ оғриқли қилиш учун болангизга муносиб альтернативани таклиф қилинг.

Дам олиш ва манзарани ўзгартириш учун мос вариант - қизиқарли дастур билан ёзги шаҳар ташқарисидаги саёҳатлар. Druzhite.ru жамоаси Москва вилоятида 7 ёшдан 17 ёшгача бўлган болалар учун замонавий лагерларни ташкил қилади: Стормград фантазия лагери ва Рок бурни мусиқа лагери.

"Druzhite.ru" муаллифлик дастурлари болани эртакга ботиради ва этакчилик қобилиятини, ижодий фикрлашни ва қийин вазиятларда мослашиш қобилиятини ривожлантиради. Оромгоҳ Москва ҳалқа йўлидан 90 километр узоқликда, игнабаргли ўрмонлар билан ўралган – болалар тоза ҳаводан нафас олиб, шаҳардан дам олишади.

Фарзандингиз ҳақиқатан ҳам лагерни ёқтирадими?
Ўзингиз баҳо беринг: 82% болалар Стормwиндни қайта-қайта сўрашади.

Ҳар ёзда лагерда икки ҳафталик олти смена ўтказилади. Шифт дастури ҳар доим ўзини икки марта такрорламайдиган янги ҳикоядир. Аммо шу билан бирга, барча ўйинлар воқеалар содир бўладиган тўртта оламдан бирига киритилган. Вариантлардан бири - Жон Толкиеннинг Ўрта Ер дунёси, бошқалари Стормwинд ёзувчилари томонидан ишлаб чиқилган. Улар ўзларининг коинотларига иккита ўйин, учта китоб, комикс ва кўплаб қисқа метражли фильмларни бағишладилар, улар ҳар смена охирида йигитлар билан суратга олишади.

Янги келганлар лагерга келганда, худди китобдаги янги қаҳрамонга ўхшайди. Шифт ўз сюжетини тугатса, коинот яшайди, кейинги боб ҳаяжонли бурилишлар ва бурилишлар билан бошланади. Шу боис, "кексалар" ҳар доим кейинги ёзда лагерга қайтиб, саргузаштни давом эттиришни хоҳлашади.

Стормwинднинг ажойиб оламлари ҳақиқатда содир бўладиган компьютер ўйинига ўхшайди.

Ҳар бир сменада алоҳида веб-сайт ва VKontakte гуруҳи мавжуд бўлиб, у эрда болалар ва ота-оналар келишдан олдин бир-бирлари билан танишадилар ва мулоқот қилишади. Бу болага тайёргарлик кўришга ва сеҳрли дунёга тезда қўшилишга ёрдам беради.

Сменанинг бошида бола ўз характерини ва касбини танлайди. Танлаш учун 10 та гилдия мавжуд. Масалан, саргузаштчилар, овчилар ёки муҳандислар гилдияси. Болалар камондан отиш ва қиличбозлик, бинолар қуриш ва олов ёқиш, эрларни кезиш, чарм ва металл буюмлар ясашни ўргатади.

Гилдияни танлагандан сўнг, болага маълум бир ўқитувчи тайинланади, у ўз палаталари зерикмаслигига ишонч ҳосил қилади, шунда уларнинг ҳар бири ўйинга аралашади ва ўз лойиҳасини ишлаб чиқади. 2018 йилда оромгоҳга 1,5 мингдан ортиқ бола ташриф буюрди.

Агар сиз машғулот кўпроқ маърифий бўлишини истасангиз, Druzhite.ru сайтида Cапе оф Роcк лагери мавжуд. Унда болаларга вокал, чолғу асбобларида чалиш ва ишлаб чиқариш кўникмалари ўргатилади, таниқли созандалар билан учрашув ва маҳорат дарслари ташкил этилиб, жамоада қандай ишлаш кераклиги кўрсатилади.